NRW060 peeping tom / a louer

photo: herman sorgeloos

yıllardır peşlerinde koşuyordum, ama bir türlü turnelerinin ne zamanını ne mekanını denk getirebilmiştim. bu sefer, koşulları zorladım; köln’e kuş uçuşu 200 km, karayoluyla 250km, hızlı tren ICE ile 1.5 saat uzaklıktaki ludwigshafen’daki gösterilerini yakaladım.

topluluğun adı: peeping tom, oyunlarının adı: a louer (kiralık). 

peeping tom, alain platel’in bir projesi sırasında tanışan arjantinli koreograf gabriela carrizo ile franck chartier’in ortaklaşa kurdukları, belçika bazlı bir kolektif. son yıllarda özellikle le jardin (2001) – le salon (2004) – le sous sol (2007) üçlemesiyle adlarından çokta söz ettirdiler.

üçlemeyi seyredememiş olsam da, onları bu projeleri vesilesiyle tanımıştım; arte’deki haber ve internetteki oyun görüntüleri çok etkileyiciydi. yıllar önce, bu üçleme ile yunanistan’daki … festivali’ne konuk olmuşlardı; keşke o zaman bir cesaret, gitseymişim..

peeping tom’un bir sonraki başarı hikayesi 32 rue vandenbranden (2009) oldu. şimdi de son prodüksiyonları a louer’in turnesinin sonundalar. 2014’ün mayısında yeni projeleri vater prömiyer yapacak.

photo: herman sorgeloos

photo: herman sorgeloos

photo: herman sorgeloos

a louer bana; tiyatral durumlarıyla ve parçalı yapısıyla pina bausch’u, koreografik hareket dilinin akışkanlığıyla alain platel ve sidi larbi cherkaoui’yi, atmosferiyle visconti’nin, david lynch’in filmlerini ve b-tipi korku filmlerini, mekanı kullanış şekliyle ise escher’in çizimlerini çağrıştırdı.

garip, absürd, tam olarak anlaşılmayan bir mekan: üç bir tarafı iki kat yüksekliğinde kırmızı kadife perdelerle örtülmüş; yer siyah-beyaz karolarla döşenmiş, solda bir piyano ve mekana dağılmış üçlü-tekli koltuklar; koltuklar gibi perdeler de bazen kendiliklerinden hareket edecekler; açılıp kapanacaklar; bazen arkalarında şişlikler olacak, birilerinin hareket ettiklerini fark edeceğiz; bazen de köşkün hizmetkarı perdeleri açıp kapayacak; perdelerin arkasında belli belirsiz mekanlar açılacak önümüze; mekana yukardan bakan localar, sonsuza kadar sürüyormuş hissi uyandıran kemerler, kapılar.. kapıların arkasıdan ışık gelecek; insan silüetleri kapıların üzerine düşecek, kapıları tırmalayacaklar, açmaya çalışacaklar; duvardaki tablo canlanacak; dört ayaklı, siyah takım elbiseli adamlar koltukların arkasında karafatmalar gibi kaçışacaklar; yaşı geçkin bir mezzo-soprano (mesleği gerçekten de şancılık olan euridike de beul) aryalar söyleyecek; kocası (simon versnel) onun takip edecek, durdurmaya çalışacak, “yeter artık! ihmal ettiğin oğlunla biraz ilgilen!” diyecek; genç oğlu (jos baker) sahnede aynı anda, yıllar sonraki haliyle de göreceğiz, yaşlanmış olarak (oğulun yaşlılık halini şancı euridike de beul’ün gerçek babası, 74 yaşındaki leo de beul canlandırıyor), piyano çalacak, o da bir şarkı söyleyecek, ama opera aryası olmayacak bu; evi gezmeye gelenler olacak, euridike onları bir kapıdan diğerine sürükleyecek; evin erkek hizmetçisi sanki bedeninin uzuvları birbiriyle ilişkili değilmiş gibi kırılarak, kıvrılarak, dağılarak, müthiş bir akışkanlıkla hareket edecek; insanlarla koltukların içinde kaybolup gidecekler, kaybolmazlarsa küçülecekler..

sahnede seyrettiğimiz hiç bir şey gerçek olmayacak ama sahnedeki herkes birbirine gerçek hayattaki ismiyle hitap edecek..

photo: herman sorgeloos

a louer 75 dakikalık kısa bir yapıt. konuşmaların/durumların çoğunlukta, dans sekanslarının azınlıkta olduğu; gerçeküstü ve absürd öğeleri korku ve çok kendilerine has bir ironiyle harmanlandığı bir atmosfere sahip.

sahnede olanlara bir anlam vermeye, anlamaya çalışmaktan ziyade kendinizi teslim etmenizi, kaptırmanızı, sahnedeki atmosferi, duyguyu hissetmenizi talep eden bir yapısı var kanımca; yakalayabilirseniz çok sevebilir eğlenebilirsiniz, yakalayamazsanız da, çoğu orta yaş üzeri ludwigshafen seyircisi gibi 75 dakikaya bile dayanamayıp salonu terk edersiniz.

a louer belki peeping tom’un en iyi işi değil ama, kendi adıma seyretmiş olmaktan çok memnunum.

A Louer / For Rent, the trailer from peeping tom on Vimeo.

peeping tom'un ayaklarından biri olan gabriela carrizo’nun nederlands dans theater için hazırladığı yeni işi the missing door aralık başında amsterdam’da prömiyer yaptı. teaser’ı mükemmel; bir yerlerde yakalamak lazım!