19 Mart 2024 Salı

19 MART


1882 antoni gaudí tarafından tasarlanan ve günümüzde tamamlanmamış olan barselona'daki sagrada familia bazilikası için ilk temel taşı yerleştirilmiş 

1896 antonín dvořák'ın op. 104 çello konçertosu'nun dünya, prömiyeri bestecinin yönetiminde londra'da gerçekleştirilmiş 

1953 akademi ödülleri ilk kez televizyonda yayınlanmış; sunucu bob hope imiş 

1994 tarlabaşı'nda manastır'dan dönüştürülmüş istanbul sanat merkezi'nde kumpanya yapımı, naz erayda'nın yazdığı ve yönettiği, her akşamki başlama saati güneşin batışına göre değişen, tarlabaşı sokaklarından gelen seslerin başat öğelerinden biri olduğu canlanan mekan adlı gösteriyi seyrettim

2016 dimitris papaioannou'nun still life isimli gösterisini bu ve ertesi akşam antwerp'te de singel'de seyrettim



18 Mart 2024 Pazartesi

18 MART


1662 ilk halk otobüsü hizmeti başlamış ve 1675'e kadar carosses a cinq sous adıyla paris'te faaliyet göstermiş

1965 sovyet kozmonot alexei leonov, voskhod 2 uzay aracını 12 dakikalığına bırakarak uzayda yürüyen ilk insan olmuş

1972 neil young, heart of gold şarkısıyla billboard hot 100 listesinde ilk ve tek defa bir numaraya ulaştı 

1992 yıldız saray tiyatrosu'nda, evet o yıllarda yıldız sarayı'nın tiyatrosu halka açıktı ve istanbul devlet tiyatrosu kullanıyordu, mustafa avkıran'ın yönettiği oresteia'yı seyrettim üniversiteden arkadaşlarımla; avkıran'ın rejisine, en çok da mekanı kullanışına ve ülkü duru, uğur polat, özden çiftçi ve ali düşenkalkar gibi oyuncuların performansına hayran kaldık



17 Mart 2024 Pazar

kartpostallar arşivi - 002



bazı kartpostallar, bulundukları ülkelerden atılamayınca, elle bana ulaştırılıyorlar :)
haliyle bunlarda pul ve damga olmuyor ama en azından elime ulaşmış oluyorlar.

 ben de bazen aynısını arkadaşlarıma yapıyorum.
bazen de bulunduğum ülkeden attığım halde, arkadaşlarımın adresine ulaşmayan bir çok kartpostal var :(

 

17 MART


1830 frédéric chopin, varşova'daki ulusal tiyatro'da ilk konserini vermiş; konserde kendi bestelediği fa minör op. 21 piyano ve orkestra konçertosu'nun dünya prömiyerini gerçekleştirmiş

1900 isadora duncan ilk avrupa performansını londra'da vermiş 

1960 ilk fransız yeni dalga filmlerinden biri olan, jean-luc godard'ın yönettiği, başrollerinde jean-paul belmondo ve jean seberg'in yer aldığı a bout de souffle fransa'da gösterime girmiş 

2002 grotowski tiyatro atölyesi'nden tek kalan nefes adlı gösteriyi enka oditoryumu'nda seyrettim



16 Mart 2024 Cumartesi

16 MART

fotoğraf: mehmet kerem özel, 9 kasım 2013

1896 gustav mahler, berlin filarmoni orkestrası ve solist olarak bariton anton sistermans'ı solist olarak yöneterek lieder eines fahrenden gesellen adlı yapıtının dünya prömiyerini prömiyerini gerçekleştirmiş


1982 seyrettiğimin kaydını tuttuğum ilk gösteri: atatürk kültür merkezi büyük salon'da, osman şengezer'in sahne tasarımı ve gürçil çeliktaş'ın rejisiyle ve cem mansur'un orkestra şefliğinde johann strauss'un venedik'te bir gece opereti  

2013 christo'nun ilk defa büyük ölçekli bir yerleştirmesini, big air package'ı oberhausen gazometresi'nde deneyimledim



15 Mart 2024 Cuma

15 MART


1908 maurice ravel'in rapsodie espagnole adlı yapıtının dünya prömiyeri gerçekleştirilmiş 

1956 alan jay lerner ve frederick loewe'nin, george bernard shaw'un pygmalion adlı yapıtının uyarlanan, başrollerinde rex harrison, julie andrews ve stanley holloway'in yer aldığı my fair lady müzikalinin New york'ta mark hellinger tiyatrosu'nda dünya prömiyeri gerçekleştirilmiş  

1972 mario puzo'nun kitabından uyarlanan, francis ford coppola'nın yönettiği, başrollerinde marlon brando ve al pacino'nun yer aldığı the godfather new york'ta gösterimi girdi



14 Mart 2024 Perşembe

14 MART


1847 giuseppe verdi'nin macbeth operasının dünya prömiyeri floransa'da teatro della pergola'da gerçekleştirilmiş

 

1885 w. s. gilbert ve arthur sullivan'ın komik operası the mikado'nun dünya prömiyeri londra'da savoy tiyatrosu'nda gerçekleştirilmiş; aşağıda paylaştığım kayıt, bu yapıtı ilk ve son kez izlediğim versiyon: jonathan miller'ın english national opera için 1986'da sahneye koyduğu yorum. ben bu yorumun kaydını sanırım 1987 veya 1988'de trt'de pazar akşam geç saatlerde gösterilen sahneden birebir kayıtlardan biri olarak izledim. kayıtın görüntü ve ses kalitesi iyi değil ama benim için değerli ve internette bulmuş olmaktan çok memnunum



 

13 Mart 2024 Çarşamba

13 MART



1797 luigi cherubini'nin médée adlı operasının dünya prömiyeri paris'te gerçekleştirilmiş

1894 ilk striptiz, paris'te divan fayounau varyete tiyatrosunda profesyonel olarak dans edilmiş 

1905 mata hari ilk dans gösterisini paris'te guimet müzesi'nde gerçekleştirmiş

1995 kopenhag'da lars von trier, thomas vinterberg, kristian levring ve søren kragh-jacobsen dogma 95 manifestosunu imzaladılar



12 Mart 2024 Salı

12 MART

pierre boulez saal, berlin - fotoğraf: mehmet kerem özel

1837 ingiliz şair robert southey, 20 yaşındaki charlotte brontë'ye yanıt olarak "edebiyat bir kadının hayatının işi olamaz ve olmamalıdır." diye yazar

1891 clara schumann, son halka açık konserinde james kwast'la birlikte johannes brahms'ın variationen über ein thema von haydn adlı eserini iki piyano için çalmış

1997 daha sonra istanbul'de ve berlin'de defalarca gösterilerini seyredeceğim berliner ensemble'dan ilk defa bir gösteri seyrettim; karl-heinz nehring'in derleyip yönettiği love & revolution başlıklı brecht akşamı atatürk kültür merkezi oda tiyatrosu'ndan sahnelendi

2017 berlin'de frank gehry'nin tasarladığı ve 8 gün önce (4 mart 2017'de) açılmış olan pierre boulez saal'de bariton christian gerhaher ile piyanist daniel barenboim'un konserini seyrettim; program franz schubert'in winterreise yapıtından oluşuyordu

2023 yaşayan popüler müzik sanatçıları arasında en çok sevdiğim dimitra galani'yi nihayet canlı dinleyebildim; galani, atina'da megaron konser salonu'nda martha frantzila ile birlikte sahneye çıktı, aralarında zülfü livaneli'nin bestesi de olan bir çok şarkı söyledi





11 Mart 2024 Pazartesi

11 MART



1851 giuseppe verdi'nin rigoletto operasının dünya prömiyeri venedik'te gerçekleştirilmiş

2016 sonradan hayranları olup bir daha hiçbir oyunlarını kaçırmayacağım elif temuçin ile erkan uyanıksoy'un kurucusu oldukları tiyatro bereze topluluğu'ndan ilk defa bir oyun seyrettim; doğu akal'ın yönettiği shakepeare uyarlaması macbeth - iki kişilik kabus

2020 covid-19 pandemisi nedeniyle türkiye karantinaya girmeden önce seyrettiğim son gösteri moda sahnesi'nde gülce uğurlu'nun yazdığı ata ünal'ın yönettiği iyi bir güneş idi