gösteri sanatlarında 2019'un merak ettiren 5 etkinliği

herkes geçmiş yılın hesabını kapatırken, ben gelecek yılınkini açıyorum. 2019'da gösteri sanatları alanında avrupa'da beni heyecanlandıran projeleri hızlaca sayıp, merakla beklediğim beşine değineceğim; yeni yıl dileklerime bunlardan bir kaçını seyredebilmeyi ekleyerek.

2019'da; sasha waltz "kreatur" ve "exodos" ile başladığı üçlemesini tamamlayacak, crystal pite konuşmayı müzik gibi kullandığı tarzının yeni örneğini "revisor" ile verecek, sidi larbi cherkaoui gluck'un "alceste" operasını sahneye koyacak, son yılların en üretken yönetmenlerinden ivo van hove londra'da gillian anderson'la "all about eve"i, paris operası'nda "don giovanni"yi sahneleyecek, amsterdam'da kendi topluluğuyla thomas mann'ın "venedik'te ölüm" romanını tiyatroya uyarlayacak, simon mcburney çehov'un "vişne bahçesi"yle karşımızda olacak, katie mitchell londra'da cate blanchett'i "when we have sufficiently tortured each other"da, robert wilson paris'te isabelle huppert'i "mary said what she said"de yönetecek, thomas ostermeier ödön von horváth serisine devam edecek, frank castorf "galileo galilei"yi, michael thalheimer berliner ensemble ile "othello"yu, vlaanderen operası ile "macbeth"i sahneleyecek.
festivaller de yavaş yavaş programlarını açıklamaya başladılar; avignon'un ilk isimleri, amsterdam-holland'ın ilk gösterileri, hellenic’in epidavros ayağının tam programı açıklandı, önümüzdeki sonbahara bir yıl var ama paris'in güzü karşıladığı festival d'automne'un hangi sanatçılara odaklanacağı bile belli oldu.

ve şimdi, beni en çok heyecanlandıran ve merak ettiren beş etkinlik:

mayıs 2019

listeme tabii ki tanztheater wuppertal pina bausch'la başlıyorum. bausch'un; 1979'da bochum'daki shakespeare cemiyetinin festivaline peter zadek'in davetiyle hazırladığı ve prömiyer gösterilerinde seyircinin salonu terk ettiği, terk etmeyenlerin yuhaladığı, en son 29 yıl önce sahnelenmiş olan macbeth uyarlaması "er nimmt sie an der hand und führt sie in das schloss, die anderen folgen" (adam kadının elinden tuttu ve şatoya sürükledi, diğerleri onları takip etti) 2019'un mayıs'ında, bütünüyle yeni icracılardan oluşan kadrosuyla tekrar sahneye konacak.
yapıtın orijinal kadrolu ve pina'nın gözünün yönettiği halinin enerjisini ve aurasını bu yeniden sahnelemede bulmayı beklemiyorum, hele de yukardaki afişte görülen o tok sesli, gür saçlı, kocaman gözlü enfes kadın mechthild grossmann olmayınca, ama yine de en sevdiğim shakespeare yapıtını en sevdiğim gösteri sanatları yönetmeninin yorumuyla canlı seyredebilme olasılığı beni had safhada heyecanlandırıyor.
detaylı bilgiye buradan ulaşılabilir.

ocak 2019

amsterdam'da düzenlenen brandhaarden festivali'nin 2019 edisyonu; iki yıl önce istanbul tiyatro festivali'ndeki "hate radio" (nefret radyosu) işiyle hepimizi dehşete düşürerek kendisine hayran bırakmış olan milo rau'ya adanmış. rau'nun farklı tiyatro topluluklarıyla sahneye koyduğu altı işi on gün içinde arka arkaya seyredilebilecek. festival kapsamında bir akşam da bütünüyle rau ile sohbete ayrılmış. bütün gösterimlerde ingilizce üstyazı mevcut. rau işlerini toplu halde seyretme şansı kaçırılmayacak bir fırsat.
festival programına buradan ulaşılabilir.

haziran 2019

çağdaş müziğin babalarından karlheinz stockhausen'in 29 saatlik kült operası "licht" (ışık) dünyanın yaradılışını anlatır. yapıtın her bir bölümü haftanın bir gününe ayrılmıştır. şimdiye kadar baştan sona sahnelenmemiş olan yapıt ilk defa bu kadar kapsamlı bir şekilde seyirci karşısına çıkıyor: üç ayrı akşamda, yedi bölümden seçilen 15 saatlik bir toplam.
holland festival kapsamında hollanda operası yapımı olarak ünlü opera yönetmeni pierre audi'nin sahneye koyacağı "aus licht" (ışık'tan) gösterimleri amsterdam'ın biraz dışındaki gaz deposunda gerçekleşecek.
detaylı bilgiye buradan ulaşılabilir.

nisan 2019

avrupa sahnesinin bana göre en farklı dans topluluklarından peeping tom'un "moeder" (anne) ile başlayıp, "vader" (baba) ile devam ettikleri yeni üçlemesi, "kind" (çocuk) ile sonlanıyor. gabriela carrizo ile franck chartier üçlemenin ilk kısımlarını yalnız ("moeder"i carrizo, "vader"i chartier) yönetmişlerdi, şimdi "kind"de tekrar birleşiyorlar, hatta kendi kızları da yaratım sürecine dahil olabilir. heyecanlanmamak imkansız!

eylül 2019

2017'de rameau'nun ünlü "les indes galantes" operasının ünlü aryasına çektiği videoyla gönlümü fetheden, 2018'de fransa'nın genç sanatçılara verilen prestijli ödüllerinden prix marcel duchamp'a layık görülen clément cogitore "les indes galantes"ı bu sefer ulusal paris operası'nda sahneye koyacak. videoda; aryanın müziğinin ve içeriğinin ilk(el) kültürlere dair törensel özünü günümüz sokak dansı hip-hop'un spontanitesiyle, aykırılığıyla ve paylaşımcılığıyla mükemmel bir şekilde birleştiren cogitore bakalım dört perdesinin her biri ayrı bir avrupa-dışı kültürde geçen operanın bütününü aynı yetkinlikte sahneye taşıyabilecek mi; merakım kaşınıyor.
videoyu merak edenler tıklayabilir. yapımla ilgili detaylı bilgiye ise buradan ulaşılabilir.