66. venedik film festivali, 2-12 eylül

üç a-sınıfı film festivalinin -bence- en sıradışı ve en artistik olanının, yani venedik'in, yarışmalı bölümü listesi bugün açıklandı.

listede ilk olarak fatih akın göze çarpıyor tabii. akın, cannes'a yetiştiremediği "soul kitchen" ile almanya adına festivalde.

yan bölümler de dahil 71 film içinde maalesef türkiye'den hiç bir film yok!

romain duris, charlotte gainsbourg (2009 onun yılı olacak herhalde!) ve jean hugues anglade'lı patrice chéreau filmi persécution, isabelle huppert'li claire denis filmi white material, aykırı amerikalı yönetmen todd solondz'un life during wartime'ı merak vaat edenler.
jane birkin bir jacques rivette filmiyle yarışmada; demektir ki, venedik'te ana-kız çekişmesi yaşanacak.

iranlı sanatçı şirin neşat'ın bir filminin listede olması venedik'in "sıradışı ve yenilikçi" karakterini güçlendiriyor. neşat'ın yanında, korku filmlerinin usta yönetmeni george romero da listede.

ömer şerif'in oynadığı bir mısır filminin, michael moore'un son aşırılığı capitalism'in, ve ayrıca bir sri lanka filminin de listeye renk kattığını belirtmeliyim.

italyanlara iltimas geçilmiş. malum, venedik, şaşırmamak lazım: 4 yerli yapım listede. bunlardan giuseppe tornatore'nin yeni filmini, "cinema paradiso" hatırına merak etmekteyim.

uzakdoğu sineması her zamanki gibi es geçilmemiş; japonya'dan 1, çin'den 2 film.

beni en çok heyecanlandıran ise, christopher isherwood'un hayran olduğum muhteşem novellası "a single man"ın sinemaya uyarlandığını öğrenmem oldu; başrolde colin firth oynuyor, yönetmen ise amerikalı modacı tom ford. bu film ford'un ilk yönetmenlik denemesiymiş. umarım elindeki bu sırça köşkü tuzla buz etmez!
["a single man"ın fatih özgüven'in enfes çevirisiyle "tek başına bir adam" olarak türkçede bulunduğunu ekliyim.]

yan bölümlerin de sokurov'dan, ferrara'ya, fruit chan'dan, soderbergh'e, oliver stone'dan karim ainouz'a kadar bir sürü genç, deneyimli veya usta yönetmenin ilginç film ve belgeselleriyle dolu olduğunu belirterek bitiriyim.

dileğim, bütün iyi filmlerin biran önce kentimiz sinemalarına gelmesi!

yan bölümleriyle birlikte festivalin tam listesi

sidi larbi cherkaoui'nin yeni eseri "orbo novo"dan görüntüler

Orbo Novo (excerpts) from Caleb Custer on Vimeo.

choreography sidi larbi cherkaoui assistants to the choreographer james o'hara, alexandra damiani lighting design jim french scenic design alexander dodge costume design isabelle lhoas assistant to the costume designer frederic denis composer szymon brzóska musicans mosaic string quartet: jane chung & liza zurlinden, violins, tawnya popoff, viola, & greg hesselink, cello, with guest pianist aaron wunsch

eleştiriler:
dance magazine (cedar lake contemporary ballet by tresca weinstein) the village voice (sidi larbi cherkaoui tries getting in our heads with cedar lake contemporary ballet by deborah jowitt) the new york times (dislocated hemispheres, inside the brain and out in the world by claudia la rocco)

2009-2010 a.b.d, almanya ve yunanistan tur tarihleri

hüzünlü bir yaz geçiriyoruz...

ne yazık ki, bu yaz sanat dünyasında tam bir yaprak dökümü yaşanıyor.

dans dünyasından iki büyük kayıp pina bausch ve merce cunningham... türk edebiyatından iki çınar nezihe araz ve demirtaş ceyhun...

alman tiyatro dünyasının en önemli yönetmenlerinden jürgen gosch 11 haziran'da vefat etmişti. bugün de başka bir devin ölüm haberi geldi: peter zadek!

rahatsız koltuklar

en "büyük" hayallerimden biri avignon tiyatro festivali'ne gitmek.


5 ya da 6 yıl önceydi; avignon'un efsanevi genel sanat yönetmeni bernard faivre d'arcier'in düzenlediği son festivaldi ve muhteşem veda programının biletleri -fnac sayesinde- bir tık uzağımdaydı, son anda vazgeçtim.
şans; o yıl, avignon da dahil olmak üzere fransa'nın bütün yaz festivalleri sahne görevlileri sendikasının hışmına uğrayınca iptal edildi.
bir daha da fırsat yaratamadım avignon için.


arte sağolsun; son üç haftadır, 13 dakikalık günlük sanat programını avignon'a ayırdı, her akşam avignon'dan yayın yaptı. bu akşam da festivalin kapanış oyunu, johan simons'un yönettiği "casimir et caroline"i naklen yayınlayacak.
televizyondan takip bir yana, bu yıl istanbullular olarak çok şanslıyız; barcelona'da bir gecesi iptal edilen, epidaurus'da jeanne moreau'nun rahatsızlığı dolayısıyla hiç oynanamayan avignon'un açılış oyunu amos gitai projesi bu haftasonu rumelihisarı'nda iki gece üstüste sahnelenecek.
velhasıl, avignon hiç bu kadar yakın olmamıştı!

gelelim festivale; televizyon ve yazılı basından takip ettiğim kadarıyla bu sene avignon'da günümüzün sorunlarını ele alan, eleştiri dozu yüksek, lafını sakınmayan zehir zemberek oyunlar ağırlıktaymış. bu oyunlar seyircinin rehavet içinde koltuğuna kurulmasına izin vermeyen, tedirgin edici ve hatta provoke edici sahneleme tarzlarına sahipmiş.

işte, 7-29 temmuz tarihleri arasında düzenlenen 63. avignon tiyatro festivali'nin o rahatsız edici anlarından bir seçki (fotoğraflar: christophe raynaud de lage):

el final de este estado de cosas, redux

israel galvan

(a)pollonia
krzysztof warlikowski

la menzogna

pippo delbono

orgy of tolerance

jan fabre

un peu de tendresse bordel de merde !
dave st-pierre

merak & beklenti

sıcak bir yaz günü öğleden sonrası

(fotoğraf: cf-wesenberg)
("landskap", cf-wesenberg)

evde, en kısa zamanda bitmesi gereken bir bildiri metni ile uğraşıyorum. dışarda cascavlak güneş, çılgın rüzgar!

sıkıntıma eşlik edecek müzik araken rafta, çoktandır dinlemediğim enver ibrahim'e denk geliyorum. hazine bulmuş gibi seviniyorum; eşlik etmek kelime mi, kesinlikle hafifletecektir sıkıntımı.

nitekim öyle de oluyor; ibrahim'in son albümü "le voyage de sahar"daki ud-piyano-akordeon sohbeti düşüncelerimi de, güneşi de, rüzgarı da yumuşatıyor...

özlemişim enver ibrahim'i... arka arkaya diğer albümlerini yerleştiriyorum cd-çalara, öğleden sonrama eşlik ediyorlar...

"le voyage de sahar" 2006 tarihli.

dağılmaya ve yapmam gereken şeyden kaçmaya meyilli bir merakla, neden çoktandır sesi sedası çıkmıyor tunuslu udi'nin diyerek internette sitesini buluyorum. neyse, sonbahara yeni albüm satışta olacakmış; ismi belli değil, "anouar brahem quartet" yazıyor sadece. klaus gesing bas klarinette, björn meyer kontrbasta, khaled yassin perküsyonda eşlik ediyorlar ibrahim'e.

yeni albümün tur tarihleri de belli, daha istanbul yok duraklar arasında. umarım eklenir...

şimdi, yıllar önce rumelihisarı'ndaki serin atölyede enver ibrahim'in müziği ile tanışmamı sağlayan barbaros erköse'li, kudsi ergüner'li "conte de l'incroyable amour" dönmekte...

selam ve sevgiler nuraycığım...

dans'ta yaprak dökümü

merce cunningham 90 yaşında vefat etti.

yunanistan'dan anlar 08: aynaroz - genel (27.07.2008)

yunanistan'dan anlar 07: aynaroz - simonospetra manastırı (26.07.2008)

bir kedi,
hafif horuldayan bir gezgin,

inşaat sesleri,

ağustos böcekleri,

çan sesi...

.

yeniden çan sesleri...

adam şadırvanda yatıyor, uyukluyor,

güneş vuruyor,

siyah cüppeli keşiş geri dönüyor,

balkonda etekleri uçuşuyor rüzgardan,

serin serin esiyor rüzgar,

rüzgar sesi...

.

uzaktan bir ıslık geliyor,

işçilerden biri olmalı,

rüzgar şiddetini arttıyor,

bir araba sesi yaklaşıyor,

tekrar çan sesi,

ardından ahşap tokmak sesi...

.

saat 16:30.

17:00'deki akşam duasına...

.

hepsini uzaktan seyrediyorum,

uzaktan dinliyorum,

çok uzaktan...

sanki bir rüya, bir film,

ya da...

.

inşaat seslerine ahşap tokmak sesleri karışıyor...

ağustos böceklerinin sesi bile uzaktan geliyor,

çok uzaktan...

.

uzakta aynaroz dağı'nın zirvesi,

daha da uzakta deniz,

uçsuz bucaksız...

uzağım herşeye...

.

akşam duasına az kaldı;

çalar yine çan, uzaktan

ahşap tokmaklanır,

güneş alçalır, rüzgar diner,

adam gider...

.

bir kuş gölgesi geçer üzerimden, telaşlı...

.

.

.
26.07.2008

simonospetra manastırı şadırvanı

aynaroz

yunanistan'dan anlar 06: aynaroz - vatopedi manastırı (25.07.2008)

yunanistan'dan anlar 05: aynaroz - iveron manastırı (24.07.2008)

vefa

(çizim: françois olislaeger)

pippo delbono

tiyatro ve film yönetmeni

(80'li yıllarda pina bausch ile çalışmıştır)

raimund hoghe

dramaturg, koreograf, dansçı

(pina bausch'un 80'li yıllardaki yapıtlarında dramaturg olarak çalışmıştır)

20 temmuz akşamı,

avignon'da papalar sarayı'nın arkasındaki bahçede

yaklaşık 900 kişi

pina bausch'un anısına toplanmış.

(fotoğraflar: christophe raynaud de lage)

imkansız zannedilen şeyler de bir gün geliyor, gerçekleşiyor!

andante dergisinin haziran-temmuz sayısını alanlar sürpriz haberi öğrenmişlerdir.

alfred brendel 7 ekim 2009 günü boğaziçi üniversitesi konserleri kapsamında albert long salonu'nda bir konser vermek üzere istanbul'a geliyor!!!

bu konseri şimdiden 2009-2010 sezonunun "en olağanüstü konseri" olarak nitelendirebiliriz.

brendel'in 1915 olaylarından dolayı türkiye'ye gelmeme gibi bir tercihi olduğu biliniyordu. zaten, 2008 aralık'ında da viyana'da halka açık son konserini vermişti. dolayısıyla, bizler için dünya gözüyle brendel izleme fırsatı tamamıyla yitirilmişti. meğerse yitirilmemiş.

maalesef benim sevincim kursağımda kaldı, çünkü o tarihlerde yurtdışında bir sempozyumda olacağım. istanbul'da kalanları hiç bu kadar kıskanmamıştım!

yunanistan'dan anlar 04: içerisi (22,23.07.2008)

volos, trikala, kalambaka, meteora, ambalaki

yunanistan'dan anlar 03: pelion dağı köyleri (21,22.07.2008)

makrinitsa, milies, mylopotamos, pinakates, vizitsa, zagora