cong ile pan

huylu huyundan vazgeçmiyor; yine ancak son dakikada, ucundan yakaladım bir sergiyi; o da, dostların hatırlatmasıyla.

topkapı sarayı’ndaki “çin hazineleri” sergisinin en önemli özelliği, çin hükümetinin yurtdışı sergilerine sadece kopyalarını yolladığı yeraltı pişmiş-toprak askerlerden dört tane orijinal örneğin ve bir atın sergileniyor olması. gerçekten etkileyiciler.

ama sergide benim gönlümü alan obje cong idi. biri yeşim taşından, diğeri seramikten iki örneği vardı. yeşim taşından olanı m.ö.3300’lerden kalma, seramik olanı m.s.1200’lerden.

cong, içi silindir dışı kare kesitli, orijinali yeşim taşından olan bir tür şişe/kap/vazo. antik mezarlarda bulunurmuş bunlardan, ölüyle birlikte gömülürmüş.

sergideki açıklamada; cong’un yöneticilerin atalara ve toprağa tapınma törenlerinde kullanıldıkları, yetki ve zenginlik sembolü bir ritüel objesi olduğu yazılıydı.

yeşim taşından olanı başka bir güzel, seramikten olanı başka bir güzeldi.

british museum’un internet sitesinde; aslı yeşim taşından olan cong’un seramikten kopyalarının yaygınlaşmasının, song hanedanı döneminde çin'de ve aynı zamanda kore ve japonya'da da arkaik formlara duyulan ilgiden kaynaklandığı ve bunların üst düzey devlet görevlilerinin evlerindeki altarlarda ve tapınaklarda kutsal obje olarak kullanıldığı yazmakta.

sergide bir de; dini törenler öncesinde el yıkamak için kullanılan bir leğen vardı; bronzdan; m.ö. 770 tarihli; adı pan. 
yaklaşık 60cm çapındaki tam daire leğenin iç kısmı bütünüyle su canlıları kabartmalarıyla kaplıydı; balıklar, kaplumbağalar, larvalar..

zaten serginin arkaik bronz objeler kısmı oldukça göz alıcıydı.
bronzdan yapılma içki kaselerinin, kapların, aynaların kaba ve kunt formları, üzerlerindeki geometrik veya figüratif süslemelerle yumuşuyordu..

benim gibi son dakikacı olanların bu küçük ama etkileyici sergiyi gezmek için son şansları 20 şubat çarşamba.