25 Ekim 2009 Pazar

"loin..."; yaşadığımız coğrafyaya çok da uzak olmayan ruh dünyasının izlenimleri





(fotoğraflar: patrick imbert, EM, evi filahtou)


idans03 dün akşam çok önemli bir konuğu ağırladı: cezayir asıllı fransız rachid ouramdane.
ouramdane'nın "loin..." (uzak...) adlı solo performansını izledik. garajistanbul tıklım tıklım doluydu; seyircilerin çoğu istanbul'un alternatif dans sahnesinin koreograflarıydı.

"loin..." içerik olarak;
hem gösteri broşüründe hem de gösteri sonrası söyleşide ouramdane'nın belirttiği gibi, sürgün sorunsalı bağlamında;
otobiyografik/biyografik/belgesel ögeleri kullanmaktan kaçınmadan seyircilerin kişisel/duygusal/entellektüel dünyalarını harekete geçirmeye yönelik,
coğrafi yerellikten, coğrafi sınırlardan, resmi tarihten bağımsız olarak, insanların iç dünyasını oluşturan "duygulanımsal coğrafya"yı (affective geography) ve tarihle kişisel hesaplaşmayı ortaya çıkarmayı amaçlayan bir yapıttı.
bu amaçla; yapıt boyunca sert, keskin ve hızlı bir koreografi ile meditatif, adeta ayinsel anlar, soyut hareketler ile -kaynağı tahmin edilebilir- figüratif danslar bir arada kullanıldı.

biçimsel olarak ise;
gösteri sonrası söyleşisinin başlangıcında idans'ın sanat yönetmeni gurur ertem'in, yapıtın garajistanbul sahnesine uyarlanması konusunda L'A'nın ve idans'ın teknik ekiplerine özel bir teşekkür sunması boşuna değildi; 55 dakikalık "loin..." oldukça komplike ve kapsamlı bir ışık ve ses tasarımı içeriyordu.
[zaten, yurtdışından gelen çoğu sahne yapıtında (illa da robert wilson'ın rejisi olması gerekmeksizin) çok ustaca, kılı kırk yararak hazırlanmış ışık tasarımlarıyla karşılaşıyoruz. ancak, oyuncu/dansçı sayısı ve dakikasıyla "basit" gibi gözüken bir yapıtta bile bu kadar incelikle düşünülmüş, nüanslar içeren bir ışık tasarımını görmek, bunun yapıta ne kadar çok şey kattığını bir kere daha "uygulamalı olarak" seyretmek açısından önemliydi.]
bu sayede sahnede; ouramdane'nın, babasının izinden cezayir bağımsızlık savaşına ve oradan da çinhindi'nde vietnam ve kamboçya'ya yaptığı seyahatlerinin farklı coğrafi ve duygusal durakları, -koreografik olduğu kadar- ses, görüntü ve ışık yardımıyla canlandı.
her tarafı siyah sahne mekanında, zemine yerleştirilmiş farklı şekil ve büyüklükteki koyu sıvı adacıkları, kıvrılan ses kabloları ve yere monte edilmiş üç büyük megafon ouramdane'nın seyahat izlenimlerinin karanlık içsel dünyasını kurmaya yardımcı oluyordu.
sağ taraftaki kabaca insan boyutlarındaki siyah perde üzerine yansıtılan hareketli görüntüler de yapıtın içeriği kadar mekanın atmosferini kuvvetlendiriyordu.

fransa'da son yılların yükselen genç koreograflarından, geçtiğimiz yaz avignon ve atina festivallerine iki yapıtıyla birden ("loin..."ın yanısıra, son yapıtı "des témoins ordinaires" ile) katılan rachid ouramdane'ı nihayet (mayıs ayındaki idans02'ye mekansızlıktan gelememişti) şehrimizde izlemek büyük mutluluktu.
"loin..." çağımız insanının iç dünyasına dair zor, kasvetli, allak bullak edici, etkileyici ve zihin açıcı bir yapıttı.


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder