özbekistan / semerkand

yirmi yıl kadar oldu amin maalouf'un "semerkand"ını okuyalı. zaten beni buraları görmeye iten en başat neden de o romandı..
güya, seyahate yanımda götürüp oralarda tekrar okumaya başlayacaktım; evden aceleyle çıkınca son anda kitabı çantaya koymayı unuttum. belki şimdilerde; zaman bulursam..

..

sher dor (altın aslan) medresesi'nin ünlü deseni

registan meydanı dünyanın en sözü edilen meydanlarından biri. ortogonal düzende yerleşmiş üç medresenin devasa taçkapılarının tanımladığı dikdörtgen bir alan. 100 yıl öncesi fotoğraflarında burası tıklım tıklım; şehrin pazaryeri. şimdiyse turistik merkezi. ruhu alınmış, sadece bedenler ayakta. o bedenler de zaten bayağı bir çağdaş müdahele görmüş; makyajlanmış.

 

 registan meydanı'na arkadan, aradan bir yerlerden bakmak daha heyecanverici..

 

medrese ve camilerin avlularında genellikle dut ağaçları var..

 

..

her şehrin belli bir pazaryeri var. pazarlar her gün açılıyor..

mezarlıklar genellikle sarp alanlara yerleşmişler..

..

 

semerkand'da beni en çok etkileyen yer shah-ı zinda (şah-ı zinde: zinde/yaşayan kral) mezar kompleksiydi. alt kotta başlayıp, merdivenlerle devam eden ve üst kotta hafif kırılan bir eksen boyunca iki yana, zaman içinde eklenmiş türbelerden oluşmuş, mimari olarak müthiş heyecan verici, ruhani atmosferi de yoğun bir kompleks burası. sabah 7.00'de, etrafta az insan varken daha da etkileyici..

şah-ı zinde mezar kompleksinin görevlileri komplekse ait camide öğle yemeği yiyorlar..

kompleksin en kutsal mezarının üzerine, duaları kabul olsun diye para bırakanlar var..

.. 

özbekistan seyahatim boyunca dolunay da bana eşlik etti. tam dolunay semerkand gecelerini aydınlattı..